|
|
U bevindt zich hier: Home > Artikelindex > Porselein > Porselein-A-B
Acht Gelukstekenen
Zie Pa chi hsiang.
. 
Acht Kostbaarheden
Zie Pa pao.
.
Acht Onsterfelijken
Zie Pa Hsien.
.
Affenkapelle
(Du.) Serie porseleinen beeldjes, bestaande uit meer dan twintig musicerende en zingende apen met een dirigent. Voor het eerst ca. 1750-1760 in Meissen gemaakt door J. J. Kändler. Vond veel navolging bij Europese ateliers in de laatste helft van de 18de eeuw.
.
|
Alcora
Spaanse faience- en porseleinfabriek uit de omgeving van Valencia, als faiencefabriek in 1726 door de negende graaf van Aranda gesticht. Bleef tot 1858 in bedrijf.
Merken:
1. tot ca. 1784, gesneden of gestempeld in bruin, zwart of goudkleur;
2. begin 19de eeuw.
. |
Amstel-porselein
Nederlands porselein werd voor het eerst in 1762 geproduceerd door graaf Gronsveld-Diepenbroick in zijn fabriek te Weesp. Met de inventaris van die - in 1771 opgeheven - fabriek als basis, stichtte dominee Johannes de Mol in 1774 een fabriek in Oud-Loosdrecht. In 1782 verplaatsten schuldeisers deze fabriek naar Ouder-Amstel, waar tot 1809 het Amstelporselein werd gemaakt. Tot 1814 werd de productie nog in Nieuwer-Amstel voortgezet. Tot 1800 stond dit product op technisch en artistiek hoog peil, zij het onder Franse invloed.
. |
Amsterdams bont
Porselein van buitenlandse makelij (meestal Oosters), dat in Amsterdam werd overgeschilderd.
. |
An Hua
(Chin., verborgen tekening) Versiering aangebracht op zeer dun Chinees porselein, door fijne inkerving of door beschildering met witte slib onder het glazuur. Zij is vaak bijna onzichtbaar, tenzij het voorwerp waarop zij is aangebracht tegen het licht wordt gehouden.
. |
Ansbach of Onolzbach
Porseleinfabriek die in het jaar 1758 werd gesticht. In 1762 verhuisde de fabriek naar het jachtslot Bruckberg, tot de opheffing in 1860. De decoratie bestaat uit: met vergulde rococoranden omlijste uitsparingen, waarin landschappen zijn geschilderd in rode of purperen monochromie. Koffie- en chocoladekannen zijn onder de tuit voorzien van een vrouwenmasker en reliëf. Porseleinen beeldjes (toegeschreven aan J. J. Kändler) omvatten o.a. figuren uit de commedia dell’arte, herders en herderinnetjes en grote Chinese figuren met rode contouren.
Merken (altijd in onderglazuurblauw):
1. 1758-1762;
2. 1762-1860;
3. na 1762, soms op figuurplastieken.
. |
Antikzierat
(Du.) Decoratie bestaande uit groeven en ribben, voor het eerst toegepast in de porseleinfabriek van Berlijn in 1767, voor de versiering van tafelserviezen.
. |
Appelgroen
Smaragdgroen glazuur uit koperdioxide, op porselein uit Ch’eng-periode, dikwijls over wit of grijs craquelé-glazuur.
. |
Apple-green of pea-green
(Eng.) Groene fondkleur, ca. 1770 in Worcester geïntroduceerd in navolging van het vert pomme uit Sèvres.
. |
Arcanist
Iemand die het geheim van de porseleinvervaardiging kende of meende te kennen en probeerde dit te gelde te maken. (arcanum)
. |
Arita-porselein
Bekend 18de eeuws porseleincentrum uit Arita (naast Kyoto, Kutani en Satsuma). Het Arita-porselein werd via de haven Imari naar Europa verscheept, waar het Imari-porselein werd genoemd.
. |
Arras
(Noord-Frankrijk) Fr. pâte tendre-fabriek (1770-1790) van tafelgoed in blauwe of karmozijnen monochromie met decor van bloemen, chinoiserieën of wapenschilden. Merken: geschilderd in onderglazuurblauw, óf paars of karmozijn in bovenglazuur.
. |
Asterpatroon
Keramische versiering bestaand uit ronde bloemen met puntige kelkblaadjes en symmetrische bladeren aan weerskanten. Ming- en Ch’ing-periode.
. |
Augustus Rex-merk
A R-monogram in onderglazuurblauw, van 1725-1730 gebruikt op Meissen-porselein, in opdracht van Augustus de Sterke. Veel nagemaakt op 19de-eeuwse imitaties.
. |
Batavia-porselein
Bij famille rose decoraties in uitgespaarde panelen van koffiekleurig glazuur, spreekt men van Bataviaporselein omdat het in deze haven werd verladen.
. |
Battersea
Plaats bij Londen, waar volgens tijdgenoten porselein gemaakt zou zijn van 1753 tot 1756.
.
Beenderas
As van verbrande beenderen. Zie Bone Cina
. |
 |
. |
|
Berlijns porselein De eerste Berlijnse porseleinfabriek, door de wolkoopman Wilhelm Kaspar Wegely met steun van Frederik de Grote gesticht, bestond slechts van 1751 tot 1757. In 1761 werd een nieuwe fabriek gesticht door Johann Ernst Gotskowsky die Reichard als Modellmeister overnam. Twee jaar later raakte de fabriek in moeilijkheden, werd gekocht door Frederik de Grote en heette van toen af Königliche Porzellanmanufaktur. Porseleinschilders waren K. E. Böhne, J. B. Borman, K. J. Klipfel en modelleurs W. C. Meyer en F. E. Meyer, waarvan de laatste twee naar de manier van J. J. Kändler werkten. In de periode 1763-1786 werd het beste porselein gemaakt. Vanaf 1771 werd kaolien aan de porseleinmassa toegevoegd waardoor de scherf kouder van kleur werd. Merken:
(zie ook afbeelding)  |
. |
Biscuitporselein
Het biscuitporselein - van oorsprong Europees - is een éénmaal gebakken ongeglazuurde pâte tendre met matwitte tint. Het werd in de eerste helft van de 18de eeuw geïntroduceerd door Bachelier in Vincennes en gebruikt voor figuren, groepen, portretplaketten, siervazen en schotels.
.
Blanc de Chine
Een bijzonder product was het blanc de chine, dat werd gemaakt in Te Hua, in de provincie Fukien. Het is onbeschilderd porselein, met koud en blauwachtig wit tot crème glazuur. Het is vooral bekend in de vorm van religieuze figuurtjes, plastieken die buitenlanders voorstellen, plengbekertjes, kommen en vaasjes
. |
Blauwwit
Bij Blauwwit is de rand ingedeeld in afwisselend brede en smalle, trapeziumvormige vlakken met daarin plantenmotieven en watervogels. In 1602 maakten Hollandse kapers een Portugees schip buit, en het porselein dat zich in de lading bevond kwam in Amsterdam op de veiling. Het incident deed zich voor in de Wan-Li-periode (1573-1620) en het geveilde porselein behoorde tot het mooiste blauwwit. Daarna werd de spontaan aangenomen term ‘kraakporselein’ gereserveerd voor het beste blauwwit.
. |
Bleu céleste
(Fr., hemelsblauw) Turkooisblauwe grondkleur voor porselein, in 1752 door J. Hellot in Vincennes samengesteld.
. |
Bleu de Chine
(Fr.) Handelsterm voor Chinees blauw.
. |
Bleu mourant
Zie Bloemerant.
.
Bleu soufflé
Zie Poederblauw.
.
Bleu turc
Grijsblauwe grondkleur voor onderglazuur, voor het eerst toegepast in 1770 in Sèvres.
. |
Bloemerant
(verbastering v. Fr. bleu mourant) Fletsblauw, modekleur uit het midden van de 18de eeuw.
. |
Blue and white transfer-printed ware
Het blue and white transfer-printed ware uit de late 18de eeuw had patronen die op Chinese motieven waren geïnspireerd. In de 19de eeuw werden op deze wijze vooral menselijke en dierlijke figuren, landschappen en gebouwen op porselein overgebracht.
. |
Bocage
(Fr., bosje) Fond van geboetseerde bladeren en bloemen op porseleinen en aardewerk beeldjes, een genre dat zich in Duitsland rond 1740 ontwikkelde. De bladeren zijn in bosjes van vijf à zes gegroepeerd; in het midden van elk bosje is in heldere kleuren een bloem geschilderd.
. |
Boccaro of buccaro
Oorspr. benaming voor Midden- en Zuidamerikaans rood aardewerk dat door de Portugezen naar Europa werd verscheept. Later ging de benaming over op de Chinese theepotjes van rood en bruin Yi-Hsing steengoed dat veel overeenkomst met het boccaro vertoonde en vanaf de 16de eeuw eveneens door de Portugezen in Europa werd geïmporteerd. Omstreeks 1640 werd dit Chinese steengoed door de VOC in Nederland ingevoerd, waar het al snel werd nagebootst door Ary de Milde, Jacobus de Caluwe en andere Delftse plateelbakkers. In Engeland werd het door Dwight, in Meissen door Böttger geïmiteerd.
. |
Bone China
Bone China is beenderas-porselein, een pâte dure dat voor 40% uit beenderas bestaat en dat sinds 1800 door alle Britse porseleinfabrieken wordt gemaakt.
. |
Botanische Blumen
Porseleindecoratie, bestaande uit naturalistisch uitgebeelde bloemen, geïnspireerd op de Deutsche Blumen. In Engeland o.a. toegepast in Chelsea op crèmekleurig aardewerk door Absolon, L.W. Dillwyn, T.Pardoe en W. Pegg.
. |
Böttger-luster
Een parelmoerachtige, roze-violet luster dat naar zijn uitvinder J. F. Böttger werd genoemd.
. |
Böttgersteengoed of jaspisporselein
Roodbruin steengoed dat op het Chinese Yi-Hsing (boccaro) lijkt, door Johann Friedrich Böttger in 1708 door experimenten verkregen. Al in 1709 slaagde hij in het maken van wit porselein.
. |
Bourg-Ia-Reine
In 1772 werd hier door J. Jullien en S. Jacques een porselein- en faiencefabriek gesticht. in 1773 werd de porseleinfabriek van Mennecy opgeheven en naar Bourg-la-Reine verplaatst. Verschil met porselein van Mennecy is nauwelijks te zien, tenzij de stukken voorzien zijn van een merk: zie afbeelding
. |
Bow Porcelain Manufactory
Eng. porseleinfabriek in 1746 in Bow (Londen) gesticht voor de vervaardiging van pâte tendre. In 1749 werd met de productie van bone china begonnen. Aanvankelijk werd Chinees blauwwit en blanc de Chine gekopieerd, later ook veel Meissener famille rose en Kakiemon.
Merken:
1. 1755-1770, New Canton;
2. 1770-1778.
. |
Brandenburgs porselein
Kopieën van het rode steengoed van Böttger, gemaakt in Plaue, Brandenburg in de jaren 1713-1730.
. |
Brandenstein-patroon
Vlechtwerkpatroon van Meissener porselein. De naam is afkomstig van de Saksische kamerheer Friedrich August von Brandenstein. In zijn opdracht werd dit patroon voor het eerst gebruikt.
. |
Brindille, à la
(Fr. brindille = vruchttwijgje) Porseleindecoratie, die bestaat uit kleine, delicate bloemboeketjes, takjes e.d., dikwijls in onderglazuurblauw geschilderd, soms ook in blauw, paars, bruin of rood email. Oorspronkelijk decor uit Chantilly (Eng. Chantilly sprig) in de periode 1755-1780, overgenomen door fabrieken in Arras, Mennnecy, Doornik en in Engeland in Caughley, Derby en Worcester.
. |
Bristol
Stad in Engeland waar sinds de 17de eeuw aardewerkfabrieken zijn gevestigd. Na de overname van de fabriek te Plymouth kwam in 1770 de porseleinfabricage tot bloei tot 1781. Merken: zie afbeelding
. |
Brûle-parfums
(Fr.) Opengewerkte vaas of ander voorwerp, waarin reukwerk verbrand wordt. Vooral in oosterse landen in gebruik.
. |
Brussels porselein
Van 1768 tot 1780 geproduceerd in Schaarbeek door S. Vaume en P. Verny de Villars en van 1787 tot 1803 in Etterbeek door Louis Cretté. In 1818 stichtte Fr. Faber in Brussel de Établissements Louis de Meuldre, waar prachtig kunstporselein werd gemaakt.
. |
Buccaro
Zie Boccaro.
.
Buen Retiro
(Sp., aangename afzondering) Naam van een buitenverblijf bij het Escorial bij Madrid. Het werd door schenking koninklijk bezit. Karel III bracht bij zijn troonsbestijging in 1759 vanuit Capodimonte een aantal keramiekarbeiders mee en met hen werd de porseleinfabriek van Buen Retiro begonnen. De productie omvatte voornamelijk siervoorwerpen. De fabriek bestond tot 18l2.
Merken (M.D. voor Madrid): zie afbeelding
. |
Porselein Alfabetisch gedeelte
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
.