U bevindt zich hier: Home > Artikelindex > Aardewerk-steengoed > Aardewerk-steengoed-C-D
Cachemire Speciaal type Delftse vazen en kommen uit het begin van de 18de eeuw, waarvan het oppervlak geribbeld is. Het decor is meestal polychroom en in Chinese stijl.
Caffaggiolo Stadje in de buurt van Florence, een van de eerste centra van Toscaanse majolica sinds 1506. Als kleuren komen vooral een donker bruinrood met donkerblauw en toetsen geel voor. Als genre allegorische en godsdienstige voorstellingen (istoratio), voornamelijk op schotels, waarvan de randen soms versierd zijn met grotesken. In het midden van de 16de eeuw werd geïmporteerd Chinees porselein gekopieerd. Caffaggiolo-majolica werd tot laat in de 16de eeuw gemaakt.
Caille ou perdrix-decoratie (Fr.) Keramisch motief in het décor coréen dat van 1725 tot 1740 in Chantilly werd gemaakt, bestaand uit bladwerk, rocailles en een patrijzen- (perdrix) of kwartelpaartje (caille).
Caldas da Rainha Port. centrum van enkele koninklijke pottenbakkerijen, waarvan de bekendste de in 1853 gestichte fabriek is, waar het werk van Palissy (16de eeuw) werd nagemaakt. Caltagirone (Sicilië) Vanaf begin 17de eeuw werd hier majolica gemaakt, o.a. apothekerspotten en vazen. Decoratie voornamelijk bloemmotieven.
Camaïeu De beschildering van Delfts blauw noemt men wel blauwe camaïeu, vanwege de overeenkomst met cameeën, voor zover het de tweekleurigheid betreft.
Cambrian Pottery works Door G. Haynes in 1790 verbeterde, uit 1759 daterende aardewerkfabriek te Swansea.
Caneware (Eng.) Geelachtig steengoed met dunne scherf dat ca. 1770 in Staffordshire werd verkregen door aan de plaatselijke klei steen uit Cornwall toe te voegen. Omstreeks 1780 verdrong deze keramiek het rode steengoed. Wedgwood gebruikte het voor sierstukken en gebruiksvoorwerpen. De decoratie bestaat uit takjes of varens in bruin of groen; helder blauwe of groene laagvuurdecoraties, later ook rood. Cántaro (Sp.) Glazen of aardewerk drinkkruik voor wijn of water van ronde of ovale vorm op een hoge, breed uitlopende voet. Aan elke kant van de schouder is een tuit, de een zeer nauw om uit te drinken, de andere wijder om de kruik te kunnen vullen. Bovenop een ringvormig handvat, versierd met een bloem of een kip. Vanaf het begin 17de eeuw worden de kruiken in veel delen van Spanje gemaakt.
Carquois, au (Fr.) Classicistische decoratie, bestaande uit een pijlkoker (carquois) en een fakkel.
Carreau (Fr.) Aardewerktegel. Een samenstel van tegels, een vloer van tegels of plavuizen heet carrelage. Casa Pirota Beroemdste fabriek van Faenza, waarvan de grootste productie ligt tussen 1520 en 1535. Merkteken: een cirkel verdeeld in vier segmenten door een kruis; in een van de segmenten een punt of rondje. Castel Durante Stad bij Urbino, waar al tijdens de middeleeuwen talrijke pottenbakkerijen waren gevestigd. Gedurende de renaissance een van de belangrijkste centra op het gebied van de majolica-industrie. Na ca. 1550 zijn de Durantese majolica-decors meer
georiënteerd naar het voorbeeld van Urbino.
Castelli Stad in de Abruzzen, bekend om haar 17de en 18de eeuwse majolica. Al in de 16de eeuw werden majolicategels, vazen en borden gemaakt, beschilderd in compendiario-stijl. Na 1650 werd vooral het decor van Urbino overgenomen. Het plat van de schotels en borden is beschilderd met historische, bijbelse en mythologische taferelen, evenals landschappen en herderstaferelen, dikwijls gehoogd met goud; de randen zijn versierd met acanthusranken, bloemmotieven en putti. Cauliflower ware Engels trompe l'oeil-goed uit de 18de eeuw. Terrines en schalen werden gemodelleerd en beschilderd in de vorm van groenten, vruchten, noten en zelfs gevogelte. Het kreeg de bijnaam cauliflower ware, wat bloemkoolgoed betekent.
Cha-ire (Jap.) Theebusje van aardewerk waarin theestof wordt bewaard. Vast onderdeel bij het Japanse theeritueel (cha no yu).
Chajin (Jap.) Celebrant van het Jap. theeceremonieel, de cha no yu.
Cha no yu (Jap., lett. heet water voor thee) Traditionele Jap. theeceremonie. Vond plaats onder leiding van een ‘chajin’ wiens taak het was te zorgen dat het hele ritueel volgens protocol verliep. Chatsubo (Jap.) Vast onderdeel bij het Jap. theeritueel (cha no yu), ei- of cilindervormig aardewerk potje voor het bewaren van thee.
Cha-wan (Jap.) Cilindrische of conische kop of kom van aardewerk waarin thee wordt geserveerd. Vast onderdeel bij de Japanse cha no yu (theeritueel). Chesterfield brown ware (Eng.) Zoutverglaasd steengoed, vanaf ca. 1750 in en rondom Chesterfield gemaakt. Chromolith Hard, ongeglazuurd steengoed, waarbij de verdiept aangebrachte versieringen door een andere materie opgevuld zijn.
Ch’u-chou yao Chin. keramiek dat in het Zuiden, in de buurt van Hangchow werd gemaakt tijdens de Sung-, Ming- en Ch’ing perioden.
Ch’ün yao Chinees steengoed gemaakt in Chün Chou in de prov. Honan van China, variërend van fijn-greinig wittig en porseleinachtig, tot donkergrjs en lichtbruin. Het is bedekt met glazuren, die variëren tussen lavendel- en groenblauw, vaak met vlekken van rode, purperen en groenige tint.
Cockpit Hill (Derby) Fabriek (tussen 1700 en 1779) van zoutverglaasd en met gekleurd email geglazuurd aardewerk. In overdruktechniek gedecoreerde stukken zijn een enkele maal gestempeld en gesigneerd.
Combed ware (Eng.) Methode om keramiek een marmerachtig aanzien te geven, ongeveer op de wijze waarop agate ware wordt gemaakt. Bij deze techniek wordt de kleurstof met een kam door elkaar getrokken, wat aanleiding gaf tot de naam.
Compendiariostijl (v. It. compendiare = samenvatten) Majolica-decoratie, gekenmerkt door een eenvoudig patroon, dat schetsmatig wordt uitgevoerd, met gebruik van een beperkt kleurenpalet; bijv. kobaltblauw, oranje en geel, in contrast met grote vlakken van wit tinglazuur. De nadruk ligt meer op de vormgeving dan op de decoratie. De techniek werd ca. 1540 in Faenza ontwikkeld en heeft zich snel over heel Italië en de rest van Europa verspreid. Men spreekt ook van bianchi di Faenza (It.) of van faience blanche (Fr.).
Coperta Een zeer dun laagje doorzichtig glazuur, dat een diepe glans gaf aan glazuur en beschildering van het in Faenza gekopieerde majolica, tegen het einde van de 15de eeuw. Het product werd onverglaasd gebrand, daarna gemoffeld met lood-tinglazuur en kleuremails, waarna het werd overtrokken met coperta en gebrand. Alleen blauw email versmolt glanzend met het tinglazuur; zonder coperta bleven alle andere kleuren mat.
Corne, â la (Fr.) Keramische versiering, die een hoorn des overvloeds (corne d’abondance) voorstelt, die bloemen uitstort, en omringd door vogels en insekten is afgebeeld. Crailsheim (Württemberg) Faiencefabriek die zijn grootste bloeitijd in de periode 1749-1810 beleefde. Creamware Steengoedachtig massaprodukt met classicistische vormgeving van Wedgwood. Het is zeer hard met mooie, witte scherf en zacht roomkleurig glazuur. De smaakvolle decoratie van dit zorgvuldig afgewerkte produkt kwam tot stand door middel van transfer-printing. Wedgwood zelf gaf dit produkt de naam Queensware.
Creil (Oise) Fr. fabriek, in 1794 opgericht, waar faience fine werd gemaakt, dat voornamelijk in Parijs werd versierd in overdruktechniek met zwart email. Vanaf 1819 werkte de fabriek samen met Montereau. De produktie werd tot 1895 voortgezet. Cuenca (Sp., lett. bakje) Keramische techniek om het dooreenvloeien van het glazuur bij tegels te voorkomen, ontwikkeld in de 16de eeuw in Toledo en Sevilla. Bij deze techniek werd het patroon in de zachte klei gedrukt zodat verdiepte velden ontstonden.
Cuerda seca (Sp., lett. droog koord) Keramische techniek, ontwikkeld door islamitische pottenbakkers, ter voorkoming van het dooreenvloeien van verschillende gekleurde glazuren tijdens het bakken. Bij deze techniek wordt de omtrek van het patroon opgevuld met een mengsel van mangaan en vet, dat weliswaar tijdens het bakken smelt, maar niettemin voorkomt dat de kleuren dooreenvloeien.
Damascus-keramiek Zie Iznik. Décor à guirlandes (Fr.) Keramisch decor dat ca. 1730 in Alcora (Spanje) en ca. 1740 in Moustiers werd ontwikkeld. Bestaat uit een randpatroon van bloemfestoenen die van de rand neerhangen. Dikwijls met portretmedaillons en in het midden figuren met bloemguirlandes.
Décor Bérain (Fr.) Keramisch decor geïnspireerd door de Bérain-stijl. De decoratie omvat grotesken, figuren, dieren en maskers omrand met guirlandes, rolwerk, en aan de bouwkunst ontleende motieven. Laterale symmetrie, meestal rondom een klassieke voorstelling.
Décor bois (Fr.) Keramische vorm van trompe l’oeil, dat bestaat uit een fond van nagebootst gevlamd hout, waarop een voorstelling van een landschap (soms met figuren) in grijze, zwarte of rode monochromie is gedrukt of geschilderd. De voorstellingen zijn ontleend aan o.a. Watteau en Boucher. Voor faience-decoratie werd dit decor in Niderviller gebruikt vanaf ca. 1770.
Décor persan (Fr.) Faiencedecor naar Perzische voorbeelden, dat bestaat uit bladmotieven, vogels en bloemen, toegepast door decorateurs te Nevers.
Delftfield Pottery Pottenbakkerij in Glasgow waar delftware werd gemaakt, opgericht in 1748. Na 1766 werd er ook wit steengoed, crèmekleurig aardewerk, black basaltware en bone china gemaakt. Bekend zijn de bruin verglaasde thee- en eetserviezen met matzwarte emailkleuren en bloemdecoratie in heldere kleuren. De fabriek sloot in 1810.
Delft Al in de eerste helft van de 17de eeuw werden de plateelbakkers geconfronteerd met de concurrentie van het Oosters porselein. De vraag hiernaar werd zo groot, dat zij op grote schaal begonnen het in plateel te imiteren. Bij de schotels en borden werd een randverdeling in velden aangebracht als bij het Wan-Li-porselein, waarin bloemen en Chinese symbolen werden geschilderd. Het rijke palet maakte hierbij plaats voor monochromie (eenkleurigheid), in navolging van het Chinese onderglazuurblauw. Toen ten gevolge van binnenlandse onlusten de Chinese export tijdelijk afnam, konden talrijke plateelbakkerjen tot grote bloei komen. Al halverwege de 17de eeuw slaagden de Delftse plateelbakkers erin plateel te maken dat de kleur van het porselein zeer nabijkwam. De bloeitijd van het Delfts plateel viel tussen 1675 en 1725. De voortreffelijke Delftse navolging in vorm en decor van Oosters porselein werd in die tijd zo beroemd dat al het Noord-Nederlandse plateel in het buitenland werd aangeduid met de naam Delfts. Het Delfts werd aan het begin van de 19de eeuw door de Engelse keramiekfabrieken kapotgeconcurreerd. Boerendelfts is plateel dat vooral in de late 18de eeuw in Noord-Holland door de boeren werd gebruikt om er in de stolpboerderijen de zomerstallen mee op te sieren. De borden hebben een eenvoudig, ornamentaal bloemendecor in helder blauw, rood, groen, geel en paars. Tot het bekendste boerendelfts rekent men de pauwenstaart-, waaier- en tulpenborden. Naast het wereldberoemde Delfts blauwwit onderscheidt men wit en zwart Delfts. Wit Delfts is onbeschilderd plateel, dat zowel voor sierwerk als voor vaatwerk werd toegepast. Het witte tinglazuur kan roomwit tot blauwig of groenachtig wit zijn en ook een roodbruine zweem komt voor. Onder het vaatwerk zijn vooral pudding- en taartvormen, kannen en patelen (vergieten) bekend. De siervoorwerpen, zoals plooischotels, kaststellen, schenkkannen, apothekerspotten en plastieken werden ter verhoging van de glans vaak gekwaart. In tegenstelling tot het overige plateel is wit Delfts meestal niet gemerkt. Zwart Delfts heeft een zwart, donkergroen of donkerbruin fond met polychroom decor. Het werd tussen 1670 en 1740 vervaardigd in navolging van Chinees familIe noire-porselein en wellicht ook van Oosters lakwerk.
Delfts plateel Halverwege de 17de eeuw slaagden Delftse plateelbakkers erin plateel te maken dat de kleur van porselein zeer nabijkwam. De bloeitijd van Delfts plateel viel tussen 1675 en 1725. De voortreffelijke Delftse navolging in vorm en decor van Oosters porselein werd in die tijd zo beroemd, dat al het Noordnederlands plateel in het buitenland werd aangeduid met de naam Delfts. Het Delfts werd aan het begin van de 19de eeuw door de Engelse keramiekfabrieken kapotgeconcurreerd. Zie ook: Camaïeu, Boerendelfts, Wit Delfts en Zwart Delfts. Delftware Engelse imitatie van het Delfts. Na de komst van Hollandse vaklieden werd het erg goed geïmiteerd, zij het grover en dikker en overtrokken met een dunnere kwaart. Het verdrong in de 19de eeuw veel fabrieken op het vasteland van de markt.
Deruta (Umbrië) Majolicacentrum van grote importantie. De fabriek bestond al in de 14de eeuw en bereikte wat kwaliteit betreft haar hoogtepunt in de 16de eeuw; zowel decoratie als vormgeving was van een buitengewone schoonheid. Karakteristiek voor Deruta-majolica uit die tijd is de crèmekleurige tot witte achtergrond met blauwe figuren in lustre.
Deutsche Blumen (Du.) Decoratie van naturalistisch weergegeven bloemen op porselein en faience, die verspreid, dan wel in losse boeketten zijn geschilderd. Dikwijls nam men botanische prenten als voorbeeld. Doornik In Doornik waren in de tweede helft van de 17de eeuw minstens drie plateelfabrieken in bedrijf, die vooral voor de export produceerden.
Doppelfrieskrug (Du.) Steengoedkruik, gemaakt ca. 1560-1590 in Raeren in de werkplaats van J. Emens. De Doppelfrieskrug is een grote kruik met ronde buik en versierd met in reliëf aangebrachte, rijkbewerkte friezen, soms onderverdeeld in boogjes.
Douai (Nord) Fr. fabriek van faience fine, in 1781 gesticht door pottenbakkers uit Staffordshire. De opengewerkte decoratie is in de stijl van het crèmekleurige aardewerk uit Leeds. De fabriek werd in 1820 gesloten.
Doulton Royal Pottery Fabriek van steengoed van zeer hoge kwaliteit, in Londen gesticht in 1818.
Dublin delftware (Eng.) Tinverglaasd aardewerk dat van 1730-1771 in Dublin werd gemaakt. Veel stukken zijn in helder blauw of paarse monochromie beschilderd terwijl de randen met fijn rolwerk versierd zijn.
Durlach (Baden) Faiencefabriek gesticht in 1722. De bloeiperiode ligt tussen het midden van de 18de en het begin van de 19de eeuw. Karakteristiek zijn kleine, peervormige kannen en koffiekannen met rustieke voorstellingen, die voorzien zijn van een inscriptie met opdracht en initialen van de ontvanger. De randen zijn meestal versierd met wijnranken en drakenkoppen. Tot 1818 werden de stukken alleen gemerkt met de initialen van de schilders; daarna werd ‘Durlach’ in de pâte gedrukt. Aardewerk-steengoed alfabetisch gedeelte A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
|